Ergenlik Dönemi Psikolojisi İle Baş Etmenin Yolları
Ergenlik dönemi psikolojisi ile baş etmenin yolları hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız yazıyı okumaya devam edin. İnsanlar doğar yaşar ve ölürler. Bu yaşam döngüsünde çeşitli aşamalar ve dönüm noktaları insanları karşılar. Bu aşamalardan biride ergenlik dönemindir. Çocuklar yetişkin olma aşamasına ergenlik dönemi ile geçerler.
İnsanları var eden en temel olgulardan biride hormonlardır. Cinsiyeti hatta hal ve hareketleri dahi hormon tetikler. Hormonlarda değişimlerin meydana geldiği ve vücutta değişimler yaşanan döneme ergenlik dönemi demek çok yanlış olmaz. Ergenlik dönemi diğer adı ile buluğ çağı olarak bilinir. Bu çağdaki kişilere de ergen denir. 11 ile 21 yaş aralığında ergenlik dönemine giriş başlar. Bu durum bazı gençlerde erken yaşlarda oluşurken bazı kişilerde 12, 13, 14, 15 hatta daha ileriki yaşlarda dahi olabilir. İstisnai durumlarda 18, 19 gibi yaşları bulduğu da görülür. Fakat bu yaşlarda olması hastalık belirtisi olacağından doktor veya hormon tedavisi gereklidir.
Ergenlik döneminde çocuklarda çeşitli duygusal değişmeler, vücutta farklılıklar görülür. Bir anda farklı hormonların yüksek seviyede vücuda etkisi sebebiyle çocuklar çeşitli hisleri aynı anda yaşarlar. Yetişkinliğe geçiş aşamasında değişik ve ebeveynler tarafından onaylanmayan davranışlar görülür.
Buluğ çağında olan bu farklı ve psikolojik hareketler, her gençte meydana gelmesi muhtemel geçici durumlardır. Çocuksu ruh hali ve tutumdan yetişkin bir birey hareketlerine geçiş dönemi de buluğ çağı özeti olarak lanse edilir. Bu dönem ve süreçte ailenin çocukla ilgilenmesi ve süreci hafifletmesi önerilir. Ergenlik döneminde boy uzaması, ses kalınlaşması gibi farklı durumlar yaşanacağı için çocukların bu değişimlere adapte olmasında ailenin desteği önemlidir.
Ergenlik Dönemi Belirtileri
Ergenlik dönemi belirtileri yaygın halde görülür. Boyda uzama ve uzuvlarda büyüme gerçekleşir. Ayrıca burun, el ve ayak büyümeleri çocuklarda görülür. Erkek çocuklarda vücutta kıllanmada normal olarak rastlanan durumlar içerisindedir. Bacak bölgesinde, göğüs bölgesinde ve genital bölge üzerinde kıllanma oluşur. Ayrıca erkeklerde yüz bölgesinde sakal ve tüylenmede oluşmaya başlar. Fakat sakal konusu biraz karışık bir durumdur. Ergenliğin ilk evrelerinde tüy olarak çıkarken ilerleyen evrelerde sakal haline dönüşür. Bazı gençlerde sakal zayıf çıkabilir bu durum tamamen hormonal ve genetik durum ile alakalıdır.
Erkeklerde aşırı testosteron hormonunun ortaya çıkması sonucunda cinsel olarak kendilerini tanıma evreleri de ortaya çıkar. Kız çocuklarında ise aynı şekilde vücutta kıllanma görülür. Ayrıca kadınlarda görülen regl döneminin başlangıcı da ergenlik çağında başlar. Östrojen hormonunun artışı ile kızlarda göğüs büyümeleri meydana gelir. Ayrıca kız ve erkeklerde ses değişimi buluğ çağının en önemli belirtileri arasında yer alır. Çatallanan erkek sesi ve oturmaya çalışan ses telleri ergenlik çağının en önemli göstergesidir.
Ergenlik Döneminde Özenme
Ergenlik dönemi evreler halinde görülür. Bu aşamada 3 evreden bahsetmek mümkündür. İlk evre giriş aşaması olarak görülebilir. Orta evre gelişim olurken son evrede bitiş dönemi ve yetişkinliğe adım sürecidir. Ergenlik döneminin birçok tabiri bulunur. Bunların başında herkesin bildiği buluğ çağı gelirken adolesans ve puberte gibi tabirlerde kullanılır. Ergenlik döneminde çeşitli hormon değişimleri sebebiyle çocuklarda agresif bir yapı veya psikolojik değişikler görülebilir. Özenme veya imrenme durumları da fazla şekilde görülür. Sigaraya, alkole veya çeşitli ürünlere özenme durumu engellenmelidir. Ayrıca saç uzatma, küpe takma, saçını boyama gibi marjinal olma istekleri de buluğ çağında rastlanan psikolojik değişimlerden biridir.
Erkeklerde testosteron hormonunun yükselmesi sebebiyle kız çocuklarına nazaran stres ve agresiflik daha fazla görülür. Durduk yere bağıran sinirlenen veya alınan çocuklar aileler tarafından normal karşılanmalıdır. Ailesini dinlemeyen yada ebeveynlerine karşı gelen gençlerin tavırları zamanla normalleşir. Bu süreçte aile olarak sakin kalmalı ve yetişkin adayına ilgi gösterilmelidir. Fakat ilgi gösterilirken çok boğmayarak, özgürlüğünü kısıtlamayarak süreç normale çevrilmelidir. Ergenlik döneminin en önemli etkilerinin başında psikolojik değişimler geldiği için aileler bu konuda bilinçli olmalıdır.
Ergenlik Döneminde Sivilcelenme
Ergenlik döneminde yaygın olan belirtilerin başında ise sivilcelenme gelmektedir. Özellikle yüz bölgesinde çıkan sivilceler ergenliğin temel olaylarından biridir. Bu sivilcelenme döneminde çeşitli psikolojik değişimler ve takıntılar gençler üzerinde gözlenebilir. Bu noktada ailelere büyük iş düşer. Yüzde oluşan gözenekler ve yağlanma sonucunda gençlerin büyük çoğunda sivilce görülür. Özellikle yağlı cilt tipine sahip gençlerde sivilce yaygın halde bulunur.
Ergenlik Döneminde Agresif Kişilik Yapısı
Ergenlik döneminde gençlerin ilgi çekme sebebi ile kavga etme girişimleri de görülür. Okulda veya sokakta başka arkadaşlarına sataşma veya kavga etmesi rastlanan olaylar arasında yer alır. Bu durumu önlemek ebeveynlerin görevleri arasında yer alır. Aynı zamanda öğretmenler ve okul idarecileri de bu konuda rehberlik servisleri ile iş birliği yapmalıdır.
Ergenlik Dönemi Psikolojisine Sahip Bireylere Nasıl Davranılmalıdır?
Buluğ çağı döneminde oluşan psikolojik değişimler ile baş etmenin yolları merak edilir. Bu konuda ebeveynlere büyük görev düşer. Yetişkinlik dönemine geçerken çeşitli hormon değişimleri sebebiyle gençlerde agresif tutumlar veya dengesiz haller bulunur. Ayrıca vücudunu tanıma ve henüz oturmamış karakter sebebiyle garip ve yanlış davranışlarda bulunabilirler. Özenme veya kötü alışkanlık başlama isteği de negatif etkilerden biridir. Aileler bu konuda çocuklarına ilgi ve alaka göstermelidir. Ayrıca çocukları çok sıkmayarak biraz toleranslı davranmalıdır.
Yasaklar ve cezalar konması halinde buluğ çağındaki genç gizli saklı şeylere yönelim gösterebilir. Ebeveynlere karşı tamamen kapalı bir tutuma geçmemesi adına denge iyi korunmalıdır. Bazı konularda ilgili davranır iken bazı konularda esnek ve güven veren yaklaşım önemli olacaktır. Ayrıca sürekli bağıran ve memnuniyetsiz buluğ çağındaki çocuklara sert tepki verilmemelidir. Tabii ki otorite durumu korunarak gerekli tepki verilebilir ancak aşırı sert ve gurur kırıcı tepkiler verilmemelidir. Asla şiddet ve tokat gibi durumlar tasvip edilmemelidir. Bu tarz olaylar gencin psikolojisini ve gururunu kırabilir.
Ergenlik Döneminde Psikolojik Destek
Ergenlik döneminde işler baş edilemeyecek durumlara eriştiği hallerde psikolojik destek almak gereklidir. Psikologlara giderek durumu normalleştirmek için bilgi alınabilir. Ergenlik döneminde çocuklar ile ebeveynlerin daha yakın ilişki kurarak süreci onlara aktarmaları gerekir. Bunu yaparken özel konular ve regl dönemleri ile ilgili olan şeyleri de aktarmaları önemlidir. Korkacak bir durum olmadığı yetişkin adayı genç kıza aktarılmalıdır. Buluğ çağında erkek çocuklara da ebeveynler ve öğretmenler tarafından cinsel sağlık gibi konularda bilgiler verilmelidir. Ebeveynler çocuklar ile beraber futbol maçı izlemek veya stadyuma gitmek gibi çeşitli aktiviteler yapabilir. Basketbol maçı seyretmek, sinemaya gitmek gibi paylaşımlarla arkadaş ilişkisinin temelleri atılır. Ergenlik döneminde gencin ailesi ile arasına mesafe koyması sonucunda oluşan duvar ilerleyen süreçte de yıkılmayabilir. Bu durumun engellemesi için kontrol elden bırakılmamalıdır.
Ergenlik döneminde anne ve baba çocuklara yardımcı olmalıdır. Örneğin baba oğluna sakal tıraşı olmayı veya oluşacak değişimleri kibar bir dilde anlatmalıdır. Süreç ebeveyn yardımları ile desteklenmelidir. Aynı şekilde ani vücutta oluşan kıllanma durumlarının normal olduğu da çocuklara belirtilmelidir. Çünkü erken ergenliğe giren gençlerde ani kıllanma sonucunda çevresine göre değişim görülür. Çevresindeki diğer arkadaşlarında olmayan değişimleri kendisinde gören yetişkin adayı bunu kompleks hale getirebilir. Aynı şekilde buluğ çağında sivilce çıkması da gencin psikolojisini etkileyen olaylardan biridir. Bu gibi durumların takıntı haline getirilmemesi için aileler çocuklarını doğru yönlendirmelidir. Aynı zamanda çocuklarına daha fazla yardımcı olmak için aileler de psikolojik destek alabilir.
Kaynaklar:
- https://www.psikologkonya.org/ergenlerde-en-sik-rastlanan-5-problem-ve-cozum-yollari/
- https://www.sencard.com.tr/sen-programi/ailen/ergenlik/ergenlik-donemi-ozellikleri-ve-sorunlari
- https://psikoterapiatolyesi.com.tr/uzman-yazilari/ergenlik-doneminde-karsilasilan-sorunlar-ve-cozumu-75
